Wydawca treści Wydawca treści

Gospodarka leśna chroni przyrodę?

Obecna różnorodność przyrodnicza obszaru Puszczy Bukowej kształtowała się i kształtuje w warunkach prowadzonej od ponad 200 lat planowej gospodarki leśnej. Świadczy to o dobrze wypracowanym przez dziesięciolecia kompromisie pomiędzy potrzebami gospodarczymi, społecznymi, a ochroną tutejszych zasobów przyrodniczych. Niezwykle urozmaicona rzeźba terenu Wzgórz Bukowych i wynikające stąd bogactwo siedlisk składają się na zróżnicowanie przyrodnicze Puszczy Bukowej. Najlepiej widocznym w krajobrazie elementem systemu ochrony przyrody jest sieć sześciu rezerwatów przyrody zajmujących obecnie na terenie Nadleśnictwa Gryfino powierzchnię ponad 644 ha.  Wszystkie utworzono wyłączając z produkcji leśnej drzewostany, które w przeszłości były użytkowane gospodarczo. Za wyjątkiem rezerwatu „Osetno” nastąpiło to w 1956 roku. Stanowią one przykład zdolności do samoregulacji procesów przyrodniczych i stabilności ekosystemów leśnych. Obecny sposób gospodarowania w Puszczy uwzględnia i respektuje potrzeby jednoczesnej jej ochrony. Świadczy o tym chociażby odsetek powierzchni całkowicie wyłączonej z gospodarki leśnej. Wynosi on obecnie blisko 14 % powierzchni Puszczy Bukowej i jest jednym z największych udziałów powierzchni chronionej w kompleksie lasów użytkowanych gospodarczo. Składają się na niego poza rezerwatami przyrody, m.in. powierzchnie stref ochronnych wokół miejsc gniazdowania ptaków drapieżnych objętych ochroną prawną, tereny trudnodostępne, okrajki czyli powierzchnie wokół bagien, cieków wodnych granic z terenami nie leśnymi czy od niedawna tzw. powierzchnie ekosystemów referencyjnych. Ostatnia z kategorii obejmuje miejsca w Puszczy Bukowej cenne z przyrodniczego punktu widzenia, których wybór dokonany został przez leśników przy udziale organizacji społecznych i służb ochrony przyrody. Odstąpiono w nich od realizacji gospodarki leśnej z uwagi na min. walory przyrodnicze tych terenów.

Drzewa ekologiczne stanowią nieodłączy element powierzchni użytkowanych gospodarczo. Fot. Z. Pajewski

Splątana gęstwina zieleni w okrajku na granicy lasu i pola uprawnego. Fot. Z. Pajewski

Nieużytkowane gospodarczo okrajki stanowią wyraźną granicę lasu. Fot. Z. Pajewski

Ochrona zasobów przyrodniczych uwzględniana jest również w trakcie prowadzonych przez leśników prac w lasach wielofunkcyjnych z istotną funkcją gospodarczą. Rozumiejący potrzebę ochrony bioróżnorodności leśnicy realizują to zamierzenie na co dzień m.in. poprzez pozostawianie do naturalnej śmierci i rozkładu biogrup (ostoi stanowiących 5% każdego fragmentu lasu, w którym usuwa się stopniowo dojrzałe drzewostany), drzew ekologicznych pozostawianych do naturalnej śmierci i rozkładu, tworzenie zapasów martwego drewna wzbogacających różnorodność biologiczną lasu  (ostoja gatunków roślin, zwierząt i grzybów bytujących na rozkładającym się drewnie). W wieszanych budkach schronienie znajduje wiele gatunków ptaków i nietoperzy.

Nadleśnictwo Gryfino gospodarując w Puszczy Bukowej, działa w sposób odpowiedzialny, profesjonalny i otwarty, gwarantując tym samym jej trwałość, powiększanie i ochronę tutejszych zasobów przyrodniczych oraz realizację wszystkich funkcji tego lasu, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi i potrzebami gospodarki. Należy pamiętać, że wymiana pokoleń lasu jest i będzie jednym z najistotniejszych czynników gwarantujących zachowanie jego trwałości. Użytkowanie drzewostanów w ramach całego kompleksu leśnego zgodnie z zachowaniem ładu przestrzennego, nie jest zagrożeniem dla zachowania siedlisk przyrodniczych i gatunków znajdujących się w Puszczy Bukowej. Dzisiejszy obraz tego lasu, który zachwyca wielu miłośników przyrody z kraju i zagranicy, jest efektem odpowiedzialnie prowadzonej wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, przez wiele pokoleń leśników. Wszystko to składa się na racjonalną gospodarkę leśną i osiągnięte w puszczy właściwe proporcje pomiędzy lasem gospodarczym i ochronnym. Proporcje te są kwestią umowy społecznej - nie ma tu uniwersalnych wskaźników. Niezaprzeczalnym pozostaje fakt, że Puszcza Bukowa stanowi dziś przykład dobrego kompromisu pomiędzy kulturą a naturą