Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu w Nadleśnictwie Gryfino

Ochrona lasów, prowadzona kiedyś pod kątem ochrony drzew będących cennym produktem i efektem wytworu natury i pracy leśnika, realizowana jest obecnie w odniesieniu do ochrony całych ekosystemów leśnych. Po latach doświadczeń i pracy wielu pokoleń leśników wiadomo jest dziś jak niezwykle ważne jest zachowanie całej różnorodności biologicznej jaką kryją nasze lasy.

To holistyczne podejście wynika z samej specyfiki ekosystemu leśnego - "naturalnej fabryki", w której każdy element pełni istotną rolę w funkcjonowaniu całości. Las jako doskonały twór natury potrafi bronić się sam, pod warunkiem, że damy mu na to szansę utrzymując go w dobrej kondycji i stanie zbliżonym do naturalnego. Im bardziej drzewostan odbiega od naturalnego, a siedlisko jest znikształcone przez człowieka tym większe ryzyko wystąpienia niekorzystnych czynników abiotycznych (związanych z nieożywioną częścią przyrody), czy biotycznych (wynikających z działalności grzybów, zwierząt czy roślin).

Z czynnikami biotycznymi związane jest pojęcie gradacja - oznaczające masowe pojawienie się szkodników owadzich na dużych powierzchniach leśnych. Największa gradacja owadów na obszarze Nadleśnictwa Gryfino miała miejsce na początku lat 80–tych. Sprawcą znacznych spustoszeń w tutejszych drzewostanach iglastych, była wówczas podobnie jak na terenie całej Polski, brudnica mniszka. Warto wspomnieć, że w latach 1978 - 1983 szkodnik ten spustoszył 6 mln ha polskich lasów (wszystkich mamy około 9,8 mln ha!!!). W późniejszych latach na terenie nadleśnictwa pojawiały się niewielkie gradacje szkodników w drzewostanach dębowych, wśród których dominowała zwójka dębowa. Ostatni taki pojaw miał miejsce w roku 2000 i zakończył się zabiegiem chemicznego ograniczania szkodnika na powierzchni ok. 500 ha. W ostatnich latach dochodziło do niewielkich pojawów szeliniaka sosnowca na uprawach z przewagą sosny, na których prowadzono zwalczanie - przy użyciu pułapek klasycznych w postaci wałków sosnowych. W 2003 roku doszło do silnego pojawu szkodników glebowych na szkółce leśnej, na kwaterach z sadzonkami buka i dęba. Przeprowadzone zabiegi chemiczne spowodowały znaczne ograniczenie ich występowania.

Dosyć istotnym problemem ostatnich lat zaczynają stawać się zmienne warunki klimatyczno-pogodowe (zwłaszcza letnie susze i bezśnieżne zimy). Przyczyniają się one do spadku poziomu wód gruntowych i okresowego przesuszenia gleby - co ma negatywny wpływ zwłaszcza na drzewostany dębowe i nieliczne drzewostany z udziałem świerka.
Najwyższy poziom zanieczyszczenia powietrza odnotowywany jest w północno-zachodniej części Obrębu Gryfino. Wynika to z lokalizacji na tym obszarze Elektrowni „Dolna Odra". Fakt ten zadecydował o zakwalifikowaniu w tym rejonie 555,8 ha lasu do I strefy uszkodzeń.

Szkody od zwierzyny odnotowywane są na poniżej 100 ha rocznie (przeważnie uprawy). Głównym sprawcą szkód (zgryzanie) jest sarna i w zależności od braku dostępu do nasion gatunków ciężkonasiennych - również dzik. Ma to związek z dominacją gatunków liściastych (Bk i Db) w zakładanych uprawach.

Nadleśnictwo Gryfino zaliczone jest do II strefy zagrożenia pożarowego lasów i w celu zapewnienia odpowiedniego zabezpieczenia wybudowało przy wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie wieżę obserwacyjną o wysokości 40 metrów, usytuowaną na najwyższym wzniesieniu regionu Wzgórzu Bukowiec (148 m n.p.m.), którą wspomagają dwie dostrzegalnie z sąsiednich nadleśnictw (Klinisk i Chojny). Do największej ilości pożarów w historii nadleśnictwa /44 przypadki/ doszło w 2003 roku.

Dostrzegalnia pożarowa na wzniesieniu Bukowiec  w Puszczy Bukowej. Foto Lidia Kmiecińska

Do celów patrolowo-gaśniczych służy specjalistyczny samochód wyposażony w agregat wysoko ciśnieniowy i zbiornik  wody na 400 l. W okresie najwyższego zagrożenia pożarowego lasu wykorzystywane jest wsparcie samolotów patrolowych i gaśniczych z lotniska w Goleniowie.

Wzdłuż głównych arterii komunikacyjnych lokalizowane są pasy przeciwpożarowe stanowiące zabezpieczenie od ewentualnych pożarów, związanych z środkami transportu. System powiadamiania oparty jest na radiostacjach bazowych, samochodowych i przenośnych oraz telefonach.

Pożary są jednym z największych zagrożeń dla lasów. Foto Paweł Mendyk