W sobotnią, księżycową, choć chłodną noc 29 września b.r., w niezwykłej scenerii kompleksu obiektów powojskowych należących obecnie do Nadleśnictwa Gryfino rozmawialiśmy o…nietoperzach.

Współorganizatorami spotkania i prowadzącymi poszczególne bloki tematyczne byli chiropterolodzy od lat zgłębiający tajniki nietoperzowego życia na tym terenie:

- dr hab. Magdalena Karbowska-Dzięgielewska (Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, opiekun Studenckiego Koła Chiropterologicznego Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody "Salamandra")

- Karolina Ignaszak – (Zachodniopomorskie Towarzystwo Chiropterologiczne MOPEK, Szczecińskie Stowarzyszenie Przygodowe "Za horyzont")

- Marcin Dziubak (Nadleśnictwo Gryfino).

Pierwsza NOC NIETOPERZY w Puszczy Bukowej stała się doskonałą okazją do bliższego poznania tej niezwykle ciekawej, choć wciąż owianej złą sławą grupy ssaków. Część kameralna spotkania odbyła się w jednym z obiektów kompleksu tzw. „Prochowni”, który od 2007 roku stanowi zimową bazę nietoperzy. Dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w ramach projektu realizowanego w 2012 roku przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Szczecinie trzynaście częściowo podziemnych schronów, służących niegdyś jako magazyny prochu i amunicji pobliskiej jednostki wojskowej przystosowanych zostało do potrzeb zimowisk¹.

Korzystając z uprzejmości nietoperzy, które nie rozpoczęły tu jeszcze przygotowań do zimowej hibernacji rozmawialiśmy o zwyczajach i biologii gatunków zamieszkujących Puszczę Bukową, odczarowywaliśmy liczne mity i legendy, które krążąc jeszcze powszechnie budzą nieuzasadniony lęk.

Czy nietoperze wplątują się we włosy? NIE

Czy gatunki żyjące w naszym kraju to wampiry pijące krew? – ZDECYDOWANIE NIE :-) Bazę pokarmową nietoperzy stanowią w głównej mierze owady. Jeden nietoperz potrafi zjeść w ciągu nocy 2000-3000 owadów (warto zaprzyjaźnić się z nietoperzami mieszkającymi w naszym sąsiedztwie, bo w ich menu znajdują się często niezliczone ilości komarów)

Czy nietoperze budują gniazda jak ptaki? NIE. Kryjówkami nietoperzy, w zależności od gatunku są np. dziuple drzew, rozmaite lokalizacje w zabudowaniach, specjalne skrzynki.

Czy nietoperze są ślepe? NIE, chodź do orientacji w terenie wykorzystają uszy i zmysł echolokacji.

Czy śpią do góry nogami? TAK, wykorzystując do tego celu zmyślny mechanizm „bloczków” umiejscowiony w stopach

Nie zabrakło również zajęć terenowych, w trakcie których uczestnicy:

- mieli okazję pracować z detektorami (urządzeniami, które wychwytując niesłyszalne dla ludzkiego ucha ultradźwięki emitowane przez nietoperze pozwalają człowiekowi zidentyfikować ich obecność w przestrzeni),

- zapoznali się z „elementami wystroju jednego z bunkrów”, które ułatwiają nietoperzom zimowanie²,

- przyjrzeli się również metodom monitoringu i badań nad nietoperzami, poznając szczegóły programu czynnej ochrony nietoperzy, realizowanego od lat na terenie Nadleśnictwa Gryfino przez: szczecińskie Studenckie Koło Chiropterologiczne przy Polskim Towarzystwie Ochrony Przyrody "Salamandra", Zachodniopomorskie Towarzystwo Chiropterologiczne MOPEK, Nadleśnictwo Gryfino i Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Szczecinie.

Rozgwieżdżone niebo z księżycem połyskującym pomiędzy drzewami, odgłosy nocnego lasu i temat spotkania stanowiły niezwykłą scenerię do wspomnień. Dziękujemy za niezapomniane wrażenia…i zapraszamy już za rok.

Fotografie - Magdalena Janicka oraz Nadleśnictwo Gryfino

¹Projekt pod nazwą "Ochrona nietoperzy na obszarze dwóch województw poprzez ograniczenie zagrożeń, poprawę warunków bytowania i promowanie właściwych zachowań społecznych"

² Obiekty zlokalizowane w obrębie kompleksu "Prochownia" są wyposażone wyłącznie w udogodnienia atrakcyjne dla nietoperzy (np. ceglane zespolone ścianki i budki).